złoty

1. Mieć złote ręce «umieć coś świetnie zrobić, radzić sobie doskonale z każdą pracą»: Miał złote ręce. Pracował (...) składnie i szybko, a robota, którą wykonywał, miała zawsze „sznyt” – nie była wymęczona, zapaćkana klejem i zabrudzona palcami. B. Czeszko, Pokolenie.

2. Zapisać się, uwiecznić się, wyryć się złotymi głoskami, zgłoskami «upamiętnić się dzięki wielkim zasługom; przejść do historii»: Stanisław Konarski (...) złotymi zgłoskami zapisał się powołaniem do życia w 1740 r. w Warszawie Collegium Nobilium, znakomitego zakładu naukowego dla polskiej młodzieży szlacheckiej. GłGar 7/1998.

3. Zapisać, uwiecznić, wyryć coś złotymi głoskami, zgłoskami «utrwalić coś w pamięci, zapamiętać coś»

4. Złota młodzież «młodzież z zamożnych rodzin, trwoniąca czas na hucznych zabawach»: Należeli do złotej łódzkiej młodzieży, uwodzili aktorki i jeździli po Piotrkowskiej luksusowymi kabrioletami. Polityka 21/2000.

5. Złota seria czegoś «pomyślny, korzystny ciąg wydarzeń»: Kiedy Krokiew pokryła się odpowiednio grubą warstwą śniegu podjąłem nową próbę skoku – tym razem uwieńczoną pełnym powodzeniem. Udany debiut zapoczątkował złotą serię skoków. TPod 2/1998.

6. Złota żyła, złoty interes; żyła, kopalnia złota «coś, co przynosi wielkie zyski; doskonały interes, źródło wielkich dochodów»: Teatr Mały natrafił na złotą żyłę, grając „Przebudzenie się wiosny” Wedekinda. Sztuka ta niewątpliwie stoi swą drastycznością. Ma powab ultra nowości. Dlatego publiczność posypała się do teatru, jak na odpust. Przekrój 771/1960. Złoty interes zrobiły osoby, które w 1999 r. lub na początku 2000 r. wzięły kilkumiesięczny kredyt w euro, ponieważ wartość tej waluty ciągle spadała. DD 16/02/2001. Motozbyt sprzedawał klientom części po cenach z 1955 r., a dostawcom płacił ceny aktualne, o ponad połowę wyższe, różnicę w cenie pokrywało państwo. Ludzie niebezpodstawnie nazwali Motozbyt kopalnią złota. A. Leszczyński, Sprawy.

7. Złote czasy, złoty okres czegoś

a) «okres największej pomyślności, największego dobrobytu»: W latach 90., gdy dolar i polskie ceny nabrały realnej wartości, złoty okres się skończył. Kontrakty nie były już tak atrakcyjne w porównaniu z krajowymi zarobkami. Wprost 899/2000.

b) «okres rozwoju czegoś, postępu w jakiejś dziedzinie»: Książka kończy się na 1991 r. tryumfalnym debiutem giełdowym – i na tym roku kończy się złoty okres firmy, która rozkwit zawdzięczała budowom w bratnich krajach RWPG i rozliczeniom w rublach transferowych. Polityka 23/2000.

8. Złoty strzał «śmiertelna dawka narkotyku»: (...) zaczął ćpać. „Czułem, że moje życie nie ma wartości, że jest nikomu niepotrzebne. W końcu wykonałem złoty strzał. Z trudem mnie odratowano, ale wreszcie zacząłem się leczyć”. M. Cegielski, Masala.

9. Złoty wiek

a) «okres największego rozkwitu jakiejś dziedziny (np. sztuki, literatury) w historii rozwoju kultury narodów»: (...) złoty wiek antropologii w Ameryce przypadł na okres, kiedy nauka ta mogła jeszcze liczyć na żywą pamięć Indian i często na ich jeszcze żyjące praktyki, które mogły pomóc w prawidłowej interpretacji najważniejszych opisów tych ziem i kultur. PrzSoc 2/1963.

b) «okres pomyślności, świetności, szczęścia»: Okres panowania Ptolemeuszy i pierwsze 250 lat panowania rzymskiego można nazwać złotym wiekiem Aleksandrii. Polityka 27/2000.

Kura znosząca złote jaja, jajka zob. kura 4.

Obiecywać złote góry zob. obiecać.

Złota (polska) jesień zob. jesień 2.

Złota rączka zob. rączka 1.

Złote myśli zob. myśl 16.

Złote runo zob. runo.

Złote serce zob. serce 41.

Złote słowa zob. święty 1.

Złote wesele, gody zob. wesele 2.

Złoty cielec zob. cielec.

Złoty środek zob. środek 2.